NASIL BİR EVREN DE YAŞIYORUZ

ERTUĞRUL ÖZBAĞ

NASIL BİR EVREN DE YAŞIYORUZ

29 Kasim 2022

Bu soruya cevap için önce dünya nasıl bir yerde canlılar ve cansızlar ne yapıyor bu hal nasıl devam ediyor bunu idare eden bir kuvvet var mı gibi sorular aklımıza geliyor. Bu iş sonuçta kozmolojiye dayanıyor,kozmoloji nedir .İnsan kozmolojik bir varlık mıdır?

Kozmoloji evren bilimidir,evrenin nasıl oluştuğu geçmişi ve geleceği,geometrisi ,oluşturan maddeler nedir,bu devasa kütle nasıl dönüp duruyor , kütle çekimi nasıl oluşuyor,uzay ,zaman nedir gibi sonsuz soruya cevap arayan bilim dalına Kozmoloji diyoruz.

Kozmolojiyi anlamak için matematik(lineer cebir,diferansiyel denklemler, geometri v,b)bilmek gerekiyor,fizik de ise kuantum mekaniği,termodinamik, parçacık fiziği v,b gibi konuları bilmek gerekiyor,gözlemsel olarak ise ,güçlü teleskoplar,uydular,süper bilgisayarklar ve simülasyonlara ihtiyacımız var. Bu çok uzun bir öğrenimi gerektiren bir konudur.,

Burada evren hakkında birkaç bilgi paylaşımı ile bu devasa evren nasıl bir yer bunlara bakalım,gözlemlediğimiz evrende 13.82 milyon yıl ötesini gözlemliyomiyoruz çünkü ışığın hızı bu kadar daha ötesi var,fakat bugünkü bilgi düzeyimizle bundan sonrası karanlık evren, bir ışık yılının yaklaşık 94,6 milyon km olduğunu düşünür isek ne kadar büyük bir evren de olduğumuzu düşünebiliriz,İşte bu kadar büyük bir evren de ,içinde 1,3 milyon dünya sığabilecek güneşimizin etrafında dönen bir gezegende yaşayan 7,5 milyar insan dan biri olduğumuzu unutmayalım.Gözlemlediğimiz bu evrende ki tüm gök cisimleri gezegenler ve yıldızlar arasında kalan hidrojen ve helyum dan oluşan gaz bulutları v.b tüm evrenin ancak yüzde 4,9 unu meydana getiriyor.Dünyamızın nasıl bir sistemin parçası olduğunu anlamak için evrenin nelerden oluştuğunu bilmemiz gerekiyor,ancak gaz kromatografisi ile yapılan ölçümlerde mendelyef tablosunda bildiğimiz elementlerden farklı bir madde tesbit edilemedi,bu yüzden proteinlerden oluşan biz akıllı insan türünün dışında uzaylı var mı nelerden oluşuyor bilinmiyor.

Bu kadar çok sorudan sonra dünya hakkında küçük bir soru da aklımıza geliyor,3 de 2 si denizlerle kaplı bu dünya gezegeni dönmekte iken bu sular neden dışarı çıkıp gitmiyor? denizler göller v.s neden rüzgarsız havada çarşaf gibi sakin ve durgun olabiliyor?

Bu soruya cevap dünyanın kendisi etrafında ve güneşin; etrafında ne hızla döndüğünü bilmemiz gerekiyor ;

Dünya çevresi 40,000 km bu kütle 24 saatte döndüğüne göre 40.000/24 = 1667 km/saat hızla dönüyor, peki güneşin etrafında ne kadar hızla dönüyor, güneş ışığı dünyamıza 8 dakikada geldiğine göre ,ve işiğın hızı 300.000 km/saniye olduğuna göre ,güneşin dünyaya uzaklığı 8x60=480 sanniye çarpı 300.000 km bize 144.000.000 km ,dünyanın güneş etrafındaki dönüş çevresi 2nr = 2x3.14x 144.000.000 = 904.320.000 km bu sayıyı dünya 365 günde bir tur yaptığına göre bulunan km yi de 24 saat bir güne böldüğümüzde 103.232 km/saat buluruz ,işte bu momentum (kütexhız) dan dolayı sular dışarı çıkıp gitmiyor,ve içinde yaşayan insanlar bu hızlı dönüşü hissetmiyorlar.Daha basit anlatırsak ,mesela 200 km/saat hızla giden bir arabanın içinde insan bunu hisset miyor fakat görüyor peki camları açarsa elini çıkarır ise hemen hissediyor ,işte biz insanlar da uzay mekiğine çıkıp gözlesek bu dönüş hızını gözleyeceğiz.

Bunları biraz düşünelim daha sonra kıtalar birbirine yaklaşıyor mu,dünya kutupları değişir mi,kutup yıldızı neden hep kuzeyi gösteriyor ,gibi bazı soruları düşünmeye başlayalım mı?

Saygılarımla

Ertuğrul ÖZBAĞ

Kimya y.müh

29.11.2022

1 Yorum

Ümran özbey

30 Kasim 2022

Ertuğrul Bey varoluş, uzay bilimi, fizik hep ilgi alanımdadır sizede bu konuda aydınlatıcı bilgi aktarımınız için teşekkür ediyorum. Arabadan el çıkarınca hızı hissetmeyi paraşütle atlamada düşünürdüm.