Macaristan'da yaşayan eski bir Türk geleneği

Saygıdeğer Okurlarımız, Yaz geldi, her ne kadar burada hala sürekli olarak yağmur yağıyorsa da, takvıme göre yaz ayındayız. Şu sıralar Koyun Festivalinin başlama zamanı Biliyorsunuz sizlere önce Macaristan’da yaşayan Kumanlardan bahseden bir yazi yazdım. Şimdi buna yine devam etmek istiyorum. Bu yazımda sizlere halk yemeklerimizden biri olan özel bir yemeği anlatacagim. Bizde, Karcağ şehrinde her senede Koyun Festivali düzenlenir. Bu festivalde genellikle beş yüz koyun pişirilir, neredeyse bir sürü eder Tabii olarak bu festivale gelen takrıben on bin misafire yetecek bir orandır.… Bu festival her senede Temmuz ayının sonuncu hafta sonunda yapılır.Ancak ne yazık bu yıl Kovid-19 ötürü ertelendi. Bu nedenle festivale gelemeyecekseniz bile üzülmeyin sizleri güzel bir yemeğe davet ediyorum….Buyrun “ Karcag koyun eti yahnisine.” Ama önce yemeğe tahrihsel bir bakış atalım: Karcag koyun eti yahnisinin en büyük özelliği bu yemeğin hazırlanmasında koyunun her bir parçasının kullanılabilmesidir. Yemek tarifinin adında “Karcag” geçmesi bu yemeğin sadece Karcag şehrinde yapıldığına işaret etmiyor, aynı zamanda yemeğin hazırlanış tarzı Karcag’da geliştirilen bir gelenek. Karcag şehri hayvancılığıyla ünlü bir şehir. Aynı zamanda bu bölge bir zamanlar buralara yerleşen Türk asıllı Kıpçakların kültürünün izlerini de taşıyor. Ortaçağ’da Macaristan ekonomisinin en önemli kalemi olan büyükbaş hayvan ihracatı da bu bölgeleri zenginleştirmiş. Bu nedenle de büyükbaş hayvanlar hep daha değerli olduğundan bölge insanları genellikle koyunla beslenip sığırlarını satmışlar. Bölge ovalık olmasına rağmen genellikle tuzlu topraklara sahip olduğundan bazı bitkiler için daha kolay yetişme ortamı sağlamaktadır ve bu nedenle bu bitkilerle beslenen hayvanların etlerinde özel bir baharat tadı da oluşmaktadır. Bölgede bu yemeğin sadece yenilmesi değil, hazırlanması da sosyal bir etkinlik olarak bilinir. Özel günlerde, düğünlerde aileler, arkadaş grupları arasında mutlaka hazırlanan bir yemektir. Bu yemek Hungarikum, Macar mutfakta en iyi bir yemeğidir. Koyun, yemeğin hazırlanmasından bir gün önce kesilir. İç organları, başı, ayakları temizlenir, hazırlanır. Bu yemek için en ideal hayvan 3-4 yaşlarındaki bir koyundur. Bütün bir koyun, parçalara ayrılıp bu yemek için hazırlanır. Koyunun kellesi ikiye bölünür, beyni ayrıca özel olarak pişirilir. Geleneksel olarak kelle daha sonra birleştirilip özel bir tepsiyle, diğer yemekle birlikte sofraya getirilir. Ancak kelle sofradaki başmisafire sunulur. Düğünlerde ise koyunun kuyruğu ile birlikte gelinin önüne konulur. Koyun kuyruğu üreme sembolüdür. Yemek şöyle hazırlanır Koyunun eti kibrit kutusu büyüklüğünde olmak üzere doğranır. Kocaman bir kazan koyun iç yağıyla iyice yağlanır. Kazan akasya ağacı odununda yakılan bir ateşe oturtulur. Kazana önce büyük parçalı kemikli etler atılır, sonra diğer etler ilave edilir. Yavaş ateşte etler kendi yağında, suyunu bırakıncaya kadar pişirilir. Etin rengi değişince kelle, işkembe ve ayaklar da kazana atılır. Sonra sivri kırmızıbiber ve tuz ilave edilir. Sonra bir buçuk kilo soğan ve bir baş sarımsak konulur. Toz kırmızıbiber daha sonra ilave edilir. Kazan 3,5 – 4 saat ateşte kalır. Ateşten alınmasından biraz önce koyunun ciğeri de kazana atılır. Taze ev ekmeğiyle ve turşu ile servis edilir.  Malzemesi: · 1 koyun, 750 gram iç yağı, 1,5 kilo soğan, 1 baş sarımsak, 100-140 gram kırmızıbiber, 15-20 adet bütün sivri biber (acı ve tatlı), Tuz, karabiber ve kırmızı toz biber · Ama, bu yemeği yapmak için bir koyunuz olmazsa, ögle yemegi icin güzel bir çorba, koyun çorbasını da tavsiye edebilirim… İşte size koyun çorbası tarifi; Malzemeleri 6 kişi için 150-200 gr kuzu eti kuşbaşı şeklinde doğranmış olmalı 1+3 bardak sıcak su 5 taze soğan ince kıyılmış olmalı 2 Büyük havuç 1 tutam kimyon 1-2 defne yaprağı 1 büyük kereviz 1 büyük domates 2 patates 2 yemek kaşığı tereyağı 1 yemek kaşığı tuz Bir tutam Karabiber 2 yemek kaşığı limon suyu 4 yemek kaşığı yoğurt yada kaymak 2 tutam Tarhan (Tarhan=Artemisia dracunculus) Yapılışı Önce kuzu etini kendi suyu ile yağ ilave etmeden pişirin Suyunu çektikten sonra 1 kap sıcak su ilave edin sebzelerle beraber etler yumuşayıncaya kadar orta ateşte pişirin.Üzerine tereyağı, taze soğan, domates rendesi,tuz ve karabiber ilave edin. Tencerenin kapağını yarım kapayın pişirin. Tarhan baharını üzerine serpin. Ocağın altını kapatın Sıcak sıcak servis edin Afiyet olsun

13 Yorum

Nilgün tezer

Nilgün tezer

20 Haziran 2020
Julia hn, Şehir ortamında bütun koyun bulma sansımız malesef yok ama verdiğiniz çorba tarifini ilk firsatta yapacağıma emin olunuz. Teşekkurler. Yeni kültürler, yeni lezzetlerle buluşmak üzere...
Ayşegül Açıkell

Ayşegül Açıkell

20 Haziran 2020
Çorbasını hemen deneyecek sıkı etçil arkadaşlarımla paylaşıyorum linki
İnci Erdoğan Bl

İnci Erdoğan Bl

20 Haziran 2020
DR . JULİA BARTHA Teşekkür ederim bu güzel tarifleri bizimle paylaştığınız için.Macaristana ve size sevgiler saygılar
Gülzerrin

Gülzerrin

20 Haziran 2020
Güzel bir gelenek güzel bir tarif kaleminize sağlık.
Ceyda Çiltaş

Ceyda Çiltaş

20 Haziran 2020
Eskiden rahmetli ananem sadece koyun eti yerdi. Bir bildiği varmış demek ki. Tarifi mutlaka denemek isterim. Paylaştığınız için çok teşekkürler..
Nurdan Erakıncı

Nurdan Erakıncı

20 Haziran 2020
Julia hanım merhaba, tarif için çok teşekkürler, ilk fırsatta deneyeceğim. Sevgiler..
Hafize EROL

Hafize EROL

20 Haziran 2020
Julia Bartha hanımda tşk ederiz kültürlerinden bir kesit almış. 500 koyun çok fazla değilimi, bir sürü koyun sadece bir sehirde festival için, kele paça, ciger aynı kazanda çok enteresan. Kalemine sağlık.
Gülten Aydeniz

Gülten Aydeniz

20 Haziran 2020
Julia hanım çok güzel geleneksel bir olayı o kadar güzel anlatmissiniz ki ; inanın o güzelliklerin içine girdim ,o mis gibi kokuları hatta lezzetleri birebir tattım . Gönlünüze sağlık .
DrAyşegül Altın

DrAyşegül Altın

20 Haziran 2020
Çok hoş... Bu eski Türk adetlerini bilenlerden aktarmak bir kültür mirası..Kutlarım sizi ve Julia hanımı...
Nilgün Altuner

Nilgün Altuner

21 Haziran 2020
Dr. Julia BARTHA'nın yazısını okudum; çok beğendim. Kalemine; gönlüne sağlık!... Muhteşem bir ekip; hepiniz ne güzel sohbet edermiş gibi yazılarınızı kaleme alıyorsunuz. insan güzel bir sohbetten ayrılmış gibi huzurlu ve mutlu oluyor. Canı gönülden tebrikler hepinize!...
İsmail Daloğlu

İsmail Daloğlu

23 Haziran 2020
Güzel bir yemektir muhakkak bana hitap etmiyor.Yiyenlere afiyet olsun
Umran özbey

Umran özbey

23 Haziran 2020
Macaristanı ve kültür 'ünü severim. Bize yakında bulurum. Geleneksel yemeklerimizde benziyor. Bu geleneğin yaşadığını sizden öğrenmiş olduk. Bir ara denemeye çalışacağım.
Sonay Ovissi

Sonay Ovissi

14 Temmuz 2020
Sayin Dr.Julia hanim Macaristan kulturunu ve mutfagini bizimle paylastiginiz icin memnunum farkli mutfak deneyimlerimin arasina ekledim hemen.Emeginize saglik.Tesekkurler.

Yorum Bırakın

E-Mail adresiniz yayınlanmaz.